TARİHÇE
Onkoloji Hemşireliği Derneği’nin kuruluş öyküsü; Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nun işbirliği ile yapılanbir “Kanser Hemşireliği” seminerinin düzenlenmesinde yüksekokul müdürlüğünce görevlendirilmem ile başladı. Seminerde aynı zamanda hekimlerin onkoloji derneği üyesi onkologlar da görevli idi. Böyle bir seminerin içeriğinde yer alacak konuların onkoloji hemşirelerine çok yararlı olacağına inanıyordum. Çünkü, öğrencilerle staja çıktığımız hastanelerde, hemşirelerin kemoterapi uygularken eldiven, gömlek vb. koruyucu önlemlerden haberdar olmadıklarını, hatta hamile hemşirelerin kemoterapi ilaçlarını hazırlayıp uyguladıklarına tanık oluyordum.Seminer, İngiltere ve Amerika Onkoloji Hemşireliği Dernek’leri görevlileri tarafından yürütüldü. Bunlardan Prof. Dr. Marian Frericks, seminerde “Kemoterapi uygularken hemşirenin alacağı önlemleri” anlatırken ben Türkçe’ye çeviriyordum. Ara verildiğinde onkoloji derneği üyelerinden bir hekim beni kenara çekip, “lütfen anlatılan her şeyi aynen çevirmeyin, biz her hemşireye eldiven, gömlek ve maskeyi nasıl sağlarız” dedi. Kendisine “peki siz kemoterapi uygulayacak olsanız bu önlemleri almaz mıydınız?” diye sorduğumda da bir yanıt vermeden yanımdan uzaklaşmıştı. Ardından Dr. Frericks yanıma gelip, “herşeyi çevirmemeni istedi değil mi?” diye sordu. Hemşire olduğumdan beri “hemşireyi hemşire eğitir” ilkesine hep inandım. Bu olay da ona çok güzel bir örnekti. Ancak hekim derneğinin onkoloji hemşireliği için yaptıklarını inkâr edemem.
Örneğin bir Uluslararası Kanser Savaş Birliği (UICC) yayını olan “Kanser Hemşireliğinde Temel Kavramlar” kitabinin (1987) dilimize çevirme görevi, Türk Kanser Araştırma ve Savaş Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Dinçer Fırat tarafından bizlere verilmişti. Bu kitap aşağıda isimleri belirtilen grup tarafından çevrilmiş ve Kurum tarafından basılarak ücretsiz olarak hemşirelere dağıtılmıştır.

Türkçe Çeviri Editörü: Doç.Dr.Nurgün Platin
Çevirenler:
Prof.Dr.Leman Birol
Doç.Dr.Nurgün Platin
Doç.Dr.Fethiye Erdil
Araş.Gör.Nur İnanç
Araş.Gör.Lale Algıer
Araş.Gör.Süheyla Abaan

Bu düzenlenen ilk seminerin ardından, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu öğretim elemanları ve hastanesindeki hemşirelerle işbirliği yaparak bazı hastanelerin onkoloji servislerinde çalışan meslektaşlarımıza, kanserli hastalara nitelikli bakım verebilmeleri için eğitim programları
yürüttük. Bu sırada yaptığımız bu eğitimlerin daha örgün biçimde yapılabilmesi için örgütlenmemiz gerektiğini fark ettik. Bir dernek kurmamız kaçınılmaz ouyordu. Bu konuyu Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Müdürü Prof.Dr.Eren Kum ile paylaştığımda, kendisi her türlü desteği vereceğini
belirtti. Konuyu Prof. Dr. Dinçer Fırat’a açtığımda, kendisi ayrı bir dernek kurma yerine, başkanı olduğu Türk Kanser Savaş ve Araştırma Kurumu’nun çatısı altında bir seksiyon olarak etkinliklerimizi sürdürmemizi önerdi ve çalışmalarımızda gerekli desteği sağlayacağının sözünü verdi.Dr. Fırat’ın bu
önerisi, hastane ve okuldan bir grup meslektaşımızca değerlendirildiğinde ayrı bir dernek kurmanın daha uygun olacağı konusunda görüş birliği oluştu.

Böylece Derneğin kuruluş çalışmaları, Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul’undan Prof. Dr. Eren Kum'da olmak üzere bir grup öğretim elemanı ve Hacettepe Üniversitesi Hastanesinden bir grup hemşirenin bir araya gelmesi ile 1989 da kuruldu. Onkoloji Hemşireliği Derneği’nin kurucu üyeleri şöyledir:
Prof. Dr. Eren Kum
Prof. Dr. Leman Birol
Prof. Dr. Nebahat Kum
Doç. Dr. Saadet Ülker
Doç. Dr. Fethiye Erdil
Doç. Dr. Filiz Ulusoy
Doç. Dr. Günsel Başer
Doç. Dr. Nuran Akdemir
Doç. Dr. Lale Taşkın
Doç. Dr. Gülşen Terakye
Doç. Dr. Ümit Seviğ
Yard. Doç. Dr. Süheyla Abaan

Kurulacak Onkoloji Hemşireliği Derneği’nin kuruluş amaçları geliştirildi.
Bu amaçlar özetle;
-Hemşirelerin, kanserin erken tanı ve koruyucu önlemleri konusunda bilgilendirilmesi,
-Kanserli hastanın bakımı ve özellikle kemoterapi ve radyoterapi alan hastalarda semptom kontrolü konusunda hemşirelere eğitim vermesi,
-Kemoterapi uygularken alınması gerekli koruyucu önlemler konusunda hemşirelere bilgi vermesi,
-Onkoloji hemşireliği konusunda seminer,kongre ve kurs düzenleyerek hemşireleri yeni gelişmelerden haberdar etmek,
-Kanser hemşireliğinde araştırmalar yaparak bakım kalitesini arttırmak ve yapılan araştırmaları desteklemek,
-Kanser hemşireliği konusunda dergi, kitap vb. gibi yayın yapmak,
-Yurtiçi ve yurtdışı toplantılarda derneği temsil etmek,
-Ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile işbirliği yapmaktır.
Kurucu üyeler tarafından derneğin kuruluş işlemlerini yürütmek üzere görevlendirildim. Derneğin kuruluş işlemleri için Ankara Emniyet Müdürlüğü Dernekler Masasına başvurumuz yapıldı.Gerekli belgeleri hazırlayıp dernekler
masasına verildi. Belgeler İç İşleri Bakanlığı’nca onaylanmak üzere Bakanlığa sevk edildi. Onay verecek olan yetkili belgeleri inceledikten sonra “siz bu derneği kuramazsınız” dedi.Şaşırmıştım.Nedenini sorduğumda “sizin statikonuz değişmiş, derneğin adı Onkoloji Hemşireliği, ama kurucuların çoğu profesör, doçent, doktor” dedi ve kurucuların hemşire olması gerektiğini belirtti. Odada Kızılay Hemşire Okulunda öğretim elemanı olarak görevli iken birlikte çalıştığım ve aile dostumuz olan Prof. Dr. Türkan Saylan da bulunuyordu. Birlikte yetkiliye açıklamaya çalıştık. Kendisine,“tıp doktoru akademik çalışma yapıp profesör ve doçent olunca statikosu değişir mi?” diye sorduğumuzda aynı şey olmadığında ısrar etti. Sonunda “ben size bir kolaylık yapayım. İsimlerin başındaki akademik ünvanları (Prof.,Doç.,Dr.,Uzm.) kaldırın, yalnız isimleri yazın, Emniyet Müdürlüğünden işlemleri yeniden yapıp getirin ben de derneğin kurulmasını onaylayayım” dedi. Zorunlu olarak işlemler baştan başlatıldı ve böylece Dernek’in kurulması tamamlanmış oldu (1989). İlk genel kurulumuzu Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nda bir dershanede gerçekleştirdik. Altı ay görev yapacak geçici yönetim kurulu oluştu ve başkanlık görevine getirildim (1989). Derneğin bu kurulma aşamasında maddi destek sağlayan Prof. Dr. Gündüz Gedikoğlu ve Sayın Semahat Arsel olmuştur.
Uluslararası Kanser Hemşireliği Derneği’nin V. Londra (1988) ve VI. Amsterdam (1990) toplantılarına katıldığımda, Uluslararası Kanser Hemşireliği Derneği’ne üye olmak için başvuruda bulunduk(iki yıl aidat ödemeden) ve üyeliğimiz kabul edildi.Dernek kurulduktan hemen sonra eğitim etkinliklerine başladı. Başlangıçta, “Kanser Hemşireliğinde Erken Tanı ve Semptomların Kontrolü” konusunda değişik illerde seminerler düzenlendi (Ankara 1990-1992, 1993,Trabzon 1990,İzmir1991,Kayseri 1992). Daha sonra bu eğitim etkinlikleri, seminer ve kurs şeklinde ülke çapına yayıldı ve sürdürüldü. Onkoloji Hemşireliği Bülteni düzenli olarak yayınlanmaya başlandı.İlk kitabın ardından ikinci kitap, 1996 yılında, çevrilme ve yayın hakkı Türk Onkoloji Derneği’ne verilen Amerikan Kanser Birliği Yayını, “Hemşireler İçin Kanser El Kitabı”, çevrildi ve basıldı. Bu kitabın çevirisi aşağıda isimleri belirtilen grup tarafından gerçekleştirildi.

Türkçe Çeviri Editörü: Prof. Dr.Nurgün Platin
Çeviri Komite Üyeleri:
Prof.Dr.Leman Birol
Prof.Dr.Fethiye Erdil
Prof.Dr.Dz.Yük.Hem.Yb.Nur İnanç
Prof.Dr.Nuran Akdemir
Doç.Dr.Hicran Çavuşoğlu
Doç.Dr.Lale Algıer
Yard.Doç.Dr.Süheyla Abaan

Onkoloji hemşireliği konusunda bakıma katkı sağlayacak araştırmalar yapıldı.
Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu’nun kuruluşunda görevlendirildiğim için (1993) İzmir’e taşınmam gerekti.O nedenle 1995 yılında Derneğin başkanlığından ayrıldım ve görevi Prof. Dr. Lale Taşkın’a devrettim. Daha sonra Dernek başkanlığına Prof. Dr. Gülşen Terakye, Doç. Dr. Yurdagül Erdem, Prof. Dr. Nurgün Platin ve Yard. Doç. Dr. Sultan Kav getirildi. Bu meslektaşlarım Derneğin kuruluş amaçlarını da aşarak çok başarılı çalışmalar yaptılar. Ulusal ve uluslararası seminer, toplantı düzenleyerek onkoloji hemşireliğine büyük katkı sağladılar ve bu başarılı hizmetlerini sürdürmeye devam ediyorlar.

Onkoloji Derneğinin kuruluş aşamasında bana inanan ve her türlü desteği veren kurucu üyelere, Derneğin kuruluşundan bugüne dek Derneğe hizmet eden meslektaşlarıma ve adıma ödül verilmesine karar veren yönetim kurulu üyelerine beni onurlandırdıkları için teşekkür eder, çalışmalarında başarılar dilerim.

Prof. Dr. Leman Birol
İzmir 2007